Gin Kielegat maor Abdera?
Als je de geschiedenis eens bekijkt zou je de naam Kielegat snel willen afschaffen. Kielen komen uit den Bosch en Bergen op Zoom. Veel elementen van het Bredase Carnaval na de oorlog inderdaad overgenomen vanuit deze steden. Sinds de jaren 60 heeft Breda echter een heel eigen carnavalscultuur ontwikkeld waarin boerenkielen eerder een curiositeit zijn dan gewoon. Mijns inziens doet de naam Kielegat geen recht aan “het eigene” van het Bredase carnaval.
Een deel van de tekst hieronder komt uit Wikipedia Carnaval in Breda
Abdera
In 1707 brengt kroniekschrijver Jacob Campo Weyerman verslag uit van een vastenavond in Breda. Het is, voor zover bekend, de oudste berichtgeving over carnaval in deze stad. Weyerman rept met geen woord over kielen en gaten. Weyerman beschrijft zijn avonturen in Abdera, een wat mank anagram van Breda. De feestvierders worden Abderieten genoemd.
Dik drie eeuwen lang wordt Breda met carnaval Abdera genoemd, blijkt uit tal van bronnen. Tot de jaren 50 van de 20ste eeuw duikt de naam regelmatig op, bijvoorbeeld in de titels van de Bredase carnavalsprinsen. Toch verdwijnt de naam Abdera na de oorlog naar de achtergrond. Steeds meer mensen noemen Breda, ook tijdens het carnaval, gewoon Breda.
Abdera is ook een:
Oud-Griekse stad, een kevergeslacht
(Iberi?), antieke stad op het Iberisch Schiereiland
een Harmonie-orkest in Breda
een media-bedrijf in Breda Abdera media ?van Andr? Pleur vannut Zooike.
Kielegat
In 1971 wordt Breda voor het eerst aangeduid als ’t Kielegat, weet Frans van den Broek, die momenteel als voorzitter betrokken is bij de oprichting van ’t Kielegats Carnavalsmuseum. De verklaringen daarvoor lopen uiteen. Volgens Van den Broek ligt een daad van Prins Driekus ten grondslag aan de nieuwe spotnaam. Driekus heeft, zo wil het verhaal, rond 1970 ceremonieel een gat in een boerenkiel geknipt. Het zou een ludieke verwijzing zijn geweest naar Oeteldonk (Den Bosch), waar het gros van de carnavalsvierders traditioneel in een boerenkiel over straat gaat. John van Ierland beschrijft in zijn boek De Mommerij een minder romantische ontstaansgeschiedenis. Volgens hem is de naam een commerci?le vondst van de commissie Pers en Publiciteit van de stichting Bredase Carnaval Viering (BCV). “Het Bredase carnaval lag rond 1970 behoorlijk op zijn gat. De BCV had behoefte aan een publiciteitsstunt en bedacht daarom een nieuwe naam.” Kiel is volgens Van Ierland gejat uit Den Bosch, waar het carnaval w?l bloeide. Gat komt volgens hem van ’t Krabbegat, de carnavalsbenaming van de ook toen populaire carnavalsstad Bergen op Zoom.
Een ander verhaal rondom deze naam is dat de Prins Carnaval Driekus rond 1970 symbolisch een gat knipte in zijn boerenkiel?omdat het carnavalsmotto toen was ?kekt er us dur? (?kijk er eens door?). Boerenkielen waren in die tijd in Breda het meest gedragen ?kostuum? (in navolging van de traditionele Branbantse carnavalssteden Bergen op Zoom en Den Bosch).
Wij hadden vanaf de jaren 70 inderdaad een kiel met een gat aan een vlaggenstok met ballonnen en serpentines uit het raam hangen waar ik woonde, op de Haagdijk 72 boven Sporthuis Rijvers. Hij hangt hier net dwars, dus je ziet hem niet goed. De kiel had ijzerdraad in de mouwen zodat ie bleef ‘staan’.
externe links Abdera